TED - Larry Lessig: How creativity is being strangled by the law

# Larry Lessig, ismini ilk defa duyuyorum. TED bünyesinde (dershane adı gibi durdu) kullanıcının içeriği oluşturduğu (user-generated-content) internet kültür ilişkileri hakkında konuşuyor.



# 3 hikaye anlatıyor.
# 1) John Philip Sousa'nın kayıt aletlerinden yakınması, onların müziği öldüreceğine dair inancı: Ben çocukken gençler akşamları bir araya gelir, günün şarkılarını ya da eski şarkıları söylerlerdi, artık vokal tellerimiz kullanmamaktan körelecek. Bunu kültür tüketicisinin sürekli pasif rol üstlendiğinde alacağı hale örnek olarak kullanıyor. Read-write culture ve Read-only culture ayrımını yapıyor.
# 2) Lord William Blackstone tarafından yapılan bir mülkiyet olarak toprak/arazi tanımının sağduyuya uyarak nasıl değişmek zorunda kaldığının hikayesi. Bunu Barış da anlatmıştı bana. Blackstone'nun zamanında arazinin mülkiyet/kullanım hakları, sadece sınırların içinde kalan yeryüzü parçasında değil, yerin dibine doğru ve gökyüzüne doğru sonsuza kadar yükselen hacimde de geçerliymiş. 1945'te iki çiftçi arazilerinin üzerinden geçen uçaklar yüzünden tavuklarının olumsuz etkilendiğini söyleyerek haneye tecavüz tarzında bir dava açmışlar. Bu veslileyle arazinin mülkiyet haklarına dair kanun, bir uçak sayısız arazi üzerinde uçtuğundan ve her sahipten izin almasının imkansızlığından dolayı değişmek zorunda kalmış.
# 3) Amerikada broatcasting yapan iki firma: ASCEP ve BMI. İlki Sony gibi, DRM'ci bir şey :-) İlk geldiği için kartel kuruyor, kârını katlıyor da katlıyor. İkincisi daha geniş bir repertuar içeriyor ve public domain eser'leri ücretsiz sunuyor. Bir kaç sene içinde ilki çöküyor.

# Bu bağlamda internet'in işlevi RW kültürünün yaşayabileceği bir ortam sağlamak. Benim de bolca seyrettiğim animelerden, oyunlardan sahneler, haber görüntüleri alıp üstüne müzikler konularak hazırlanan "remix" vidyoları gösteriyor. Şunun gibi şeyleri (Bu Rammstein - Engel, Evangelion vidyosu benim favorilerimden):


# Bu tarz üretimlerin korsanlık değil, almak ve yeniden-üretmek olduğunu söylüyor. Yani zamane gençlerinin günün ve eskinin şarkılarını söyleme biçimi bu. Burada yeni olan teknik değil (bu teknik zaten on yıllardır medyanın elinde) yeni olan bu tekniğin artık kullanıcının da elinde olması. Bir bilgisayara sahip olan herkes bu araçları kullanabilir. (Ah ah, OLPC'de Windows XP olacakmış. Şimdi kulislerde bu tartışılıyor.)
# Şu andaki hukukun copyright'taki ısrarının, 2. hikayede çiftçiyi haklı bulunması gibi olduğunu söylüyor. Sanatçılar eserlerini amatör kullanıma açık versinler diyor. (Radiohead gibin)
# "Çocuklarımızı RW'den RO'ye çekemeyiz artık onları sadece korsanlaştırabiliriz. Onları durduramayız ancak onları yasadışına itebiliriz. O kadar yasak var ki, normal insanlar hayatlarını kanun dışı yaşıyorlar." (ooh, insin divx'ler mp3'ler...) İşte yanlış bu! diyor...